Systeemtherapie:
Psychische klachten of psychiatrische stoornissen staan meestal niet op zichzelf. Dikwijls hebben ze te maken met de situatie waarin iemand leeft. Relaties, gezin en verdere omgeving vormen een systeem waarin alles een bepaalde invloed heeft. Uit onderzoek blijkt dat mensen sneller uit de problemen komen met een therapie die daar aandacht voor heeft. Systeemtherapie is een erkende vorm van psychotherapie.|
Artikel Bureau HHM in opdracht van NVRG: De meerwaarde van systeemtherapie.

Doorbreken van de vicieuze cirkel:
Klachten van de één worden beïnvloed door de anderen in het systeem en omgekeerd. Systeemtherapie maakt van dit inzicht gebruik. De behandeling richt zich zowel op de aangemelde problematiek als op de relaties en reactiepatronen in het gezin. Daarmee stelt de therapeut de cliënten in staat de vicieuze cirkel of de bestaande patronen te doorbreken. Zo voorkom je dat een probleem of stoornis mede in stand wordt gehouden door iemands omgeving. Hierdoor bevorder je blijvende veranderingen.

In ieders belang:
Een systeemtherapeut gaat, afhankelijk van de vraag , een werkrelatie aan met alle betrokkenen in het systeem. Dat betekent een ‘meervoudig partijdige’ opstelling. Dus niet alleen ten dienste van de cliënt, maar in ieders belang.

Tijdens de gesprekken wordt besproken:

• Wat de klachten en problemen zijn.
• Hoe ze volgens betrokkenen zijn ontstaan.
• Wat ze voor hen betekenen.
• Wat er nodig is om gewenste veranderingen tot stand te brengen en wie daar aandeel in heeft.

Sociale systemen:
De term systemen duidt op het sociale geheel waarvan mensen deel uitmaken: gezin, familie, school, werk, gemeente, politiek, kerk, verenigingen, etc. Voor de meeste mensen is het gezin van herkomst (ouders, broers, zussen) het eerste belangrijke sociale systeem. Later staat het eigen gezin meer op de voorgrond: partner, kinderen. In sommige culturen speelt het familiesysteem een bepalende rol: kinderen, ouders, grootouders, neven, nichten, etc. Werk en vriendenkring vormen andere belangrijke sociale systemen.

Binnen een sociaal systeem beïnvloeden mensen elkaar. Gedachten, gedragingen, gevoelens, verwachtingen ontstaan in wisselwerking met anderen, ook al kan de intensiteit van relaties binnen een systeem variëren.

 Kenmerken:

• Oplossend vermogen: systeemtherapeuten bekijken individuele problemen in hun relationele context. Dat vergroot het aantal oplossingsmogelijkheden. Positieve krachten uit het systeem worden benut en tegenwerkende krachten sneller opgespoord.
• Sneller resultaat: mensen overwinnen problemen eerder, als anderen die belangrijk voor hen zijn daaraan meewerken. De bereidheid om bij de behandeling betrokken te worden is vaak groot.
• Werksituatie: psychische klachten die tot ziekteverzuim leiden, kunnen voortkomen uit spanningen in gezin of relatie, maar ook uit de werksituatie zelf. Als systeem veroorzaakt het werk dan psychische problemen. Bij arbeidsgerelateerde psychische klachten of sociale conflicten biedt systeemtherapie de mogelijkheid om direct of indirect te interveniëren.
• Cultuur: bij cultuur gaat het zowel om personen als om sociale en culturele tradities waarbinnen problemen en klachten optreden. Daarom is systeemtherapie geschikt voor mensen uit alle culturen en alle lagen van de bevolking.
• Preventie: Bij gezinnen met ernstige problemen kan vaak voorkomen worden dat gezinsleden ontsporen of psychische stoornissen ontwikkelen.
• Kostenbeheersing: systeemtherapie is intensief, waardoor de behandelduur beperkt kan blijven.